Britt Loyens en Laura Vercruysse
Op 15 mei stelt ZIJkant vzw hun nieuwe project City Confessions voor. Dat is een bordspel waarbij jongeren praten over seksueel grensoverschrijdend gedrag in Brussel. ZIJkant vzw is een van de organisaties die in 2022 een project heeft ingediend na de oproep van Brussel om de stad meer genderinclusief, en dus veiliger, te maken.
Op de projectoproep van stad Brussel kwam heel wat reactie, waarna 6 projecten werden uitgevoerd, zoals dat van ZIJkant vzw. “Gezien onze ambitie voor een meer genderinclusieve stad, moeten we heel wat instrumenten voorhanden hebben, zoals aanpassingen maken aan de publieke ruimte”, vertelt Lola Dirkx. Ze is raadgever van de huidige schepen van Stedenbouw Anaïs Maes (Vooruit.brussels) en al jaren bezig met dossiers van openbare ruimte en vergunningen.
Ans Persoons (Vooruit.brussels), de vorige schepen van Stedenbouw en Openbare Ruimte in Brussel, startte in 2022 een participatietraject. Zij was de eerste vrouwelijke schepen in die functie en dat is opmerkelijk, “want zoals zoveel aangelegenheden werd die functie altijd bekleed door mannen”, zucht Lola Dirkx. In het kader van dit participatietraject kregen de leerlingen van verschillende scholen rond de Nieuwe Graanmarkt de vraag hoe veilig ze zich voelen in hun stad.
Gingen de leerlingen akkoord met een stelling, dan zetten ze een stap vooruit. Waren ze niet akkoord, dan bleven ze staan. “Bij de stelling ‘ik voel me veilig en welkom op het plein’ zetten, zonder uitzondering, alle jongens een stap vooruit en bleven alle meisjes staan”, aldus Dirkx. “Dat was echt een kippenvelmoment en vooral een grote wake-upcall. Als wij binnen ons domein dat genderaspect niet meenemen, blijven we openbare ruimtes inrichten waar de helft van de bevolking zich niet veilig of welkom voelt.”
Genderinclusieve ruimtes
Een genderinclusieve plaats definiëren is niet simpel. “We proberen de gebruiksmogelijkheden van een plaats uit te breiden. Kijk ik naar de Nieuwe Graanmarkt dan is daar enkel een basketbalveld. Plaatsen we daar een speelpleintje achter, dan komen er niet alleen jongens sporten, maar ook ouders met hun kinderen spelen”, vertelt Dirkx. “Dat kan er mee voor zorgen dat vrouwen en meisjes zich veiliger voelen.”
“Een genderinclusieve ruimte komt er niet zomaar. Voor de workshops verandering teweegbrengen, kan er een hele periode overgaan”, zegt Julie Van Garsse, directeur van ZIJkant. Ze vertelt dat ZIJkant zich in de eerste plaats richt op “specifieke socio-economische thema’s zoals meer vrouwen in de politiek, minder loonongelijkheid en het bannen van geweld tussen mannen en vrouwen.” Maar volgens haar is de invulling van de publieke ruimte daar onlosmakelijk aan verbonden. “Het is niet iets waar we al van oudsher op inzetten, maar we beseffen wel dat thema's waarop wij focussen sterk leven op straat, letterlijk en figuurlijk.”
Girls Make The City
Volgens Julie Van Garsse is de openbare oproep voor projecten rond gender en openbare ruimte aan hen te danken: “Voor het project Girls Make The City hadden we subsidies aangevraagd bij het Gewest en daarna hebben we bij stad Brussel aangeklopt. Zij hebben er dan ineens een openbare oproep van gemaakt.”
Voor hun project heeft ZIJkant samengewerkt met meisjes en vrouwen van verschillende leeftijden en etniciteiten om te horen wat er mis is met de openbare ruimte en hoe ze dit zouden kunnen veranderen. “We dachten dat de vrouwen infrastructuurveranderingen zouden aanhalen, zoals vrouwenwc’s, straatlichten en meer groen in Brussel. Maar wat veel belangrijker bleek, was het gevoel van intimidatie op straat aanpakken”, vertelt Van Garsse.
ZIJkant ging ermee aan de slag, wat leidde tot Girls Make The City. Dat project organiseert gratis groepslessen skaten op het skatepark in de Marollen. “Door die groep vrouwen die wekelijks samenkomt op het skatepark verandert de sfeer en durven er nu ook andere mensen komen.” Ook deel van het project is de muur aan het skatepark die ze helemaal hebben beschilderd in het teken van straatintimidatie tegenover meisjes en vrouwen. Helaas is de muur vandaag beklad met graffiti door vandalen. De QR-code die je naar het project Girls Make The City leidt, is wel nog duidelijk te zien.
“Er zijn nog heel veel ruimtes die aangepakt moeten worden in Brussel, maar voor we een project aanvaarden, stellen we een aantal voorwaarden. We moeten kunnen samenwerken met de stad, met een heleboel lokale partners en het moet een project zijn dat op lange termijn effect heeft”, zegt Van Garsse.
Het eerstvolgende project is een bordspel, City Confessions: “We hebben eerst een workshop gegeven aan alle laatstejaars van het Sint-Jan Berchmanscollege. Op 15 mei stellen we het bordspel voor aan iedereen.” De lancering van het bordspel gebeurt tijdens een evenement van ZIJkant, waar ook de Brusselse staatssecretaris voor Gelijke Kansen Nawal Ben Hamou aanwezig zal zijn.
Comments