Thuisverplegers die echt tijd maken voor hun patiënten én Brussel doorkruisen op de fiets. Dat doet Wheel Of Care. Negen jaar geleden besliste Flora Billiouw dat thuiszorg anders moet. We spraken met haar en medewerkster Fleur Lemmens over hun unieke slow care aanpak. “Ik vind dat je bezig moet zijn met de persoon naast de patiënt, dat kan bij Wheel of Care en dat appreciëren de patiënten.”
Woensdag 24 april 2024 om 15u | Lena Bruneel en Anouk Bries
Wat is de filosofie achter Wheel of Care? Hoe is het ontstaan?
Flora: : Tijdens mijn studies vroedkunde heb ik stage gedaan in Kameroen. Toen besefte ik dat ik heel graag met mensen uit andere culturen en kwetsbare mensen werk. Dan ben ik een kleine tien jaar in Afrika gaan werken. Toen ik terug in de Belgische ziekenhuissetting kwam, besefte ik dat de druk hier immens is. Ik had het gevoel dat patiënten en verpleegkundigen een nummer waren. Ik vond dat het tempo heel hoog lag. Daarom ben ik met mijn eigen praktijk begonnen om slow care te kunnen aanbieden. Want dit voelt beter voor de patiënten en de collega's.
Fleur: Ik werkte eerst bij het Wit-Gele Kruis (thuisverpleging, red.) en daar stond op elke handeling een vaste tijd. Een toiletbezoek was bijvoorbeeld twintig minuten. Ik ging dan naar de volgende patiënt, terwijl ik liever nog een halfuur langer bij de vorige was gebleven, omdat ik voelde dat ze nood hadden aan een babbel. Ik vond het ook heel erg dat mijn eerste reactie was als iemand viel “oh, nee ik ga te laat zijn bij mijn volgende patiënt”. Terwijl de eerste gedachte moet zijn “Wat is er aan de hand?”. Ik vind dat je bezig moet zijn met de persoon naast de patiënt, dat kan bij Wheel of Care en dat appreciëren de patiënten.
“Ik ging dan naar de volgende patiënt, terwijl ik liever nog een halfuur langer bij de vorige was gebleven”
Wat bedoelen jullie juist met slow care?
Fleur: Wij proberen verpleegtechnische handelingen niet op tijd vast te zetten, maar te kijken naar de noden van elke persoon. Dus wij kunnen onze tijd pakken en wij kunnen zelf plannen en indelen hoeveel tijd iemand nodig heeft voor zorg. Dat zorgt ervoor dat wij op een hele rustige manier bij de mensen aankomen. Mocht er een keer iets aan de hand zijn in de familie of als mensen nood hebben aan een gesprek, dan hebben wij die tijd. Dat geeft voor ons een heel fijn gevoel. We kunnen echt iets betekenen naast de pure zorgtaken. Ons motto is slow care on a fast bike dus we doen alles op de fiets. We leggen afstanden af van tussen de tien en vijftien minuten, waardoor er veel tijd overblijft voor patiënten die we normaal aan parkeren en logistiek kwijt zijn.
Is deze slow care wel rendabel? Zouden alle thuishulporganisaties het anders niet ook doen?
Flora: Tot een jaar geleden werkte ik in het ziekenhuis, gaf ik les en werkte ik als verpleeg- en vroedkundige bij Wheel of Care om genoeg loon te hebben om het te coördineren. Sinds een jaar zijn we gegroeid tot een team van ongeveer dertig personen en sindsdien heb ik subsidies van de Gemeenschapscommissie. Ik ben dus afhankelijk van subsidies, want anders hebben we niet genoeg inkomsten, dit zegt veel over het systeem. Er zijn ook meerdere verpleeg- en vroedkundigen in ons team die voltijds willen werken bij Wheel of Care, maar dat gaat financieel niet. Die slow care voltijds doen, is in dit systeem gewoon niet mogelijk. We verdienen onder het minimumloon, omdat we per patiënt evenveel verdienen als andere thuishulporganisaties, maar minder patiënten doen. Dat is gewoon schandalig. Onze collega’s werken daarom maar één, twee of drie dagen per week bij Wheel of Care als zelfstandige in bijberoep. De meeste hebben daarnaast nog een vaste job.
Fleur: Wij vinden dat deze slow care fijnere zorg oplevert en meer tevredenheid brengt, zowel voor de patiënten als voor ons. Dus wij doen dit allemaal als zelfstandige in bijberoep, omdat als je dit fulltime doet, je geen groot salaris hebt. Dit komt omdat wij meer tijd per patiënt nemen, maar hier geen grotere vergoeding voor krijgen. Ik werk zelf als zelfstandige in bijberoep bij Wheel of Care en ik werk vast voor het Expertisecentrum Dementie in Sint-Joost-ten-Node. Dat heeft ook wel voordelen, er zijn collega’s die werken in de psychiatrie en anderen werken met jeugd. Als er zorgvragen zijn, is er hierdoor vaak iemand die kennis heeft over het thema. Het is dus een leuke combinatie met een vaste job.
Hoe vind je het om in een wereldstad als Brussel te werken?
Fleur: Wij zien veel verschillende patiënten. Aan de ene kant verzorgen we mensen van het Klein Kasteeltje (aanmeldcentrum voor asielzoekers, red. ). Dat zijn mensen van alle nationaliteiten, die vaak ook geen Nederlands, Frans of Engels spreken. Maar aan de andere kant zijn we ooit bij de ambassades geweest. Dus wij gaan naar iedereen in Brussel die zorg nodig heeft. Maakt niet uit welke achtergrond, welke religie of welke cultuur patiënten hebben. Want ik ga van de mooiste huizen in Elsene naar hele moeilijke, schrijnende woon- en werksituaties. Dat geeft een beeld van Brussel en welke mensen er wonen. Het geeft ook veel uitdagingen. Ik vind het ook altijd een eer dat we bij de mensen thuis mogen komen. We worden vaak heel hartelijk ontvangen met een drankje en koekjes. Als het sneeuwt, hebben mensen soms soep klaarstaan. Het voelt vaak niet als werk. Ik denk dat dat het belangrijkste is waarom we het allemaal graag doen. Het geeft veel voldoening.
Op welke manier proberen jullie ecologisch te zijn?
Flora: Het ecologisch aspect is in mijn leven altijd belangrijk geweest, dus ik wou dat ook doortrekken bij Wheel of Care. En vandaar dat we dus alles met de fiets doen. Vandaar ook dat we zonder de moraalridder te willen zijn altijd een kleine knipoog naar de ecologie doen.
Fleur: We laten zo min mogelijk footprint achter. We proberen zo weinig mogelijk plastic te gebruiken in onze materialen.
“Ik word super rijk als mens door ons beroep, we moeten die boodschap meer verspreiden”
Hoe denk jij dat het probleem in de ziekenhuizen moet worden opgelost? Zoals het hoog tempo en korte tijd voor patiënten?
Flora: We moeten zorgberoepen veel aantrekkelijker maken, zowel financieel als het imago van zorg zelf. Er is ook veel versnippering waardoor er weinig continuïteit en samenwerking is. Er is ook veel verloop in Brussel qua zorgmedewerkers. Soms hebben we een goed contact met een medische dienst om dan een paar weken of maanden later te zien dat er weer andere werknemers zijn. Hierdoor moeten wij ook telkens opnieuw ons verhaal doen. Dit komt omdat de beroepen in de zorg gewoon niet aantrekkelijk zijn of worden gemaakt. De verloning is ook beschamend: wij moeten pipi, kaka en overgeefsel opruimen en vaak ’s nachts werken. En we moeten ook heel flexibel zijn. Dat is geen sexy verhaal. Maar als het beroep meer opgewaardeerd wordt, zoals tijdens covid met de helden van de zorg. Dan gaan mensen beseffen hoe rijk ze vanbinnen kunnen worden door de zorg. Ik meen het en ik voel het echt in mijn diepste binnen. Ik word super rijk als mens door ons beroep, we moeten die boodschap meer verspreiden.
Fleur: Ik zou willen dat er meer wordt gekeken naar kwaliteit van zorg dan kwantiteit. Nu staan zorgvragen nog steeds vast op een bepaald bedrag met een bepaald aantal minuten. En als je dus goed zou willen verdienen, dan is het nodig om veel mensen te zien om een bepaald basisloon binnen te halen. Het zou dus een hele mooie oplossing zijn als de betaling van zorg meer bekeken gaat worden van wat de impact is voor de mensen en wat het kan bieden. Maar ik weet niet hoe je dat zou moeten implementeren of hoe je dat zou moeten kunnen organiseren. Het is natuurlijk ook nu, met de vele tekorten in de zorg dat het al een geluk is als je een volledig team hebt.
Comments